Ενόψη του 4ου Παγκρήτιου Ενεργειακού Συνεδρίου η Έφη Δήμου (ENERGY EXPERT) αρθρογραφεί στο CretanEnergyConferences
Το Hammerfest είναι ένας δήμος 848 τετραγωνικών χιλιομέτρων της Νορβηγίας κοντά στην Αρκτική, με πληθυσμό γύρω στους 10,000 κατοίκους και θερμοκρασίες που κυμαίνονται στους -50C τον χειμώνα και 11 0C to καλοκαίρι (1). Πριν την παραγωγή του φυσικού αερίου, η οικονομία του βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στην αλιεία και σε μικρό βαθμό στον τουρισμό καθώς δεν υπήρχαν άλλες προοπτικές. Η Sinclair (δήμαρχος της πόλης) [2] περιγράφει την πόλη της- πριν από την εύρεση των κοιτασμάτων-ως μία πόλη με σχολικές αίθουσες που κλείνουν, οι άνθρωποι μεταναστεύουν και γενικά μία πόλη με ένα κλίμα απαισιοδοξίας.
Η έναρξη παραγωγής φυσικού αερίου στις εγκαταστάσεις της Statoil- που βρήκε ένα σημαντικά μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου- έγινε το 2007. Η παραγωγή υδρογονανθράκων ενισχύθηκε στη συνέχεια με το κοίτασμα της ΕΝΙ. ‘Όπως είχε προβλεφθεί, τα έσοδα που εισέρχονται στον Δήμο από τις δράσεις παραγωγής φυσικού αερίου, ενίσχυσαν την τοπική κοινότητα και αναζωογόνησαν την πόλη με νέα κτίρια, ανακαινισμένα σπίτια, αναστήλωση πολιτιστικών κτιρίων, θερμά πεζοδρόμια που λιώνουν τους πάγους και άλλα σημαντικά έργα [3].
Περίπου 10 χρόνια μετά την παραγωγή υδρογονανθράκων, ερωτήθηκαν διάφορες κατηγορίες πολιτών της περιοχής για το πώς έγινε η ανάπτυξη στον τόπο τους. Απάντησαν ότι τα έργα παραγωγής φυσικού αερίου ενεργοποίησαν μία αλυσίδα από δράσεις που ωφέλησαν την τοπική κοινωνία. Οι σημαντικότερες δράσεις που αναφέρθηκαν είναι οι εξής:
1) Ενισχύθηκε οικονομικά ο δήμος. Ο δήμος έχει αποκομίσει σημαντικά οικονομικά οφέλη μέσα από το σύστημα φόρου ακίνητης περιουσίας της περιοχής που δόθηκε για τις χερσαίες εγκαταστάσεις φυσικού αερίου. Ο φόρος ακίνητης περιουσίας από τις χερσαίες εγκαταστάσεις (στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι το Milk Island όπου βρίσκεται ο τερματικός σταθμός υγροποίησης φυσικού αερίου) παρέχουν στον δήμο περίπου 15,53 εκατομμύρια ευρώ ετησίως ενώ τα έσοδα της πόλης του Hammerfest το 2013- λόγω της ανάπτυξης θέσεων εργασίας και τοπικών επιχειρήσεων- ανήλθαν σε 101 εκατομμύρια ευρώ [ 3].
2) Αναπτύχθηκαν θέσεις εργασίας: Οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι αναπτύχθηκαν τοπικές θέσεις εργασίας που παρέχουν κίνητρα α) για τους νέους της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να παραμείνουν στην πόλη β) για τους νέους επιστήμονες να επιστρέψουν στον τόπο τους μετά από τις σπουδές. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αναπτύχθηκαν έμμεσες θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τον συνολικό κύκλο παραγωγής και μεταφοράς φυσικού αερίου και αφορούν δικηγόρους για συμβόλαια, λογιστές, υποδομές/κατασκευές, ξενοδοχεία, μεταφορές εξοπλισμού, πρώτων υλών και εμπορευμάτων, μεταφορές ανθρώπινου δυναμικού, λειτουργίες πληροφορικής, παροχή μελετών, επιθεωρήσεων, τροφοδοσίας όπως και άμεσες θέσεις εργασίας που σχετίζονται με εξειδικευμένες εργασίες στον τομέα των υδρογονανθράκων (4).
3) Ενισχύθηκαν οι τοπικές επιχειρήσεις: Οι τοπικές επιχειρήσεις ενισχύθηκαν από α) συνεργασίες με τις πετρελαϊκές εταιρείες που παρέχουν υποστήριξη σε υπηρεσίες, προμήθειες και αγαθά β) από τα έργα και τη ροή χρημάτων που πλέον κινούνται στην τοπική κοινωνία [3].
4) Χορηγίες και χρηματοδοτήσεις εταιρειών: Και οι δύο εταιρείες προσφέρουν δράσεις στο πλαίσιο της πολιτικής για κοινωνική μέριμνα και ενισχύουν την τοπική κοινωνία. Η Statoil υποστηρίζει ιδιαίτερα τα παιδιά και τη νεολαία μέσω της εκστρατείας που περιλαμβάνει τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την τεχνολογία και την εκπαίδευση. Η ΕΝΙ αναφέρθηκε συχνά ως χορηγός της τέχνης. Οι ερωτηθέντες επισήμαναν τη σημασία της τοπικής παρουσίας των εταιρειών. Υπάρχουν τοπικά γραφεία διασύνδεσης της Statoil και ENI για επικοινωνία με την κοινότητα, όπου οι πολίτες μπορούν να απευθυνθούν για χρηματοδοτήσεις σε έργα και ιδέες ανάπτυξης [3].
5) Οργανώνονται εκδηλώσεις που προσελκύουν τουρίστες: Οι εταιρείες διοργανώνουν συναυλίες, φεστιβάλ κινηματογράφου και άλλα πολιτιστικά δρώμενα που έχουν ως αποτέλεσμα την προσέλκυση επισκεπτών από όλη τη χώρα και το εξωτερικό. Η αύξηση των επισκεπτών/ τουριστών ενισχύει την τοπική οικονομία, γνωρίζουν την πόλη, τους ανθρώπους και τον τρόπο ζωής τους. Αναφέρθηκε ότι αρκετοί από αυτούς αποφασίζουν να μείνουν μόνιμα στην πόλη για να ενισχύσουν με έργα, ιδέες και προτάσεις τις πολιτιστικές εκδηλώσεις [3].
Μία σημαντική δήλωση των ερωτηθέντων πολιτών είναι ότι η επιτυχία στην ανάπτυξη της πόλης τους οφείλεται στην ικανότητα διαπραγμάτευσης του δήμου με τις εταιρείες. Ο δήμος – γνωρίζοντας τα έργα που θα δώσουν προστιθέμενη αξία σε όλους τους πολίτες του- διεκδίκησε και διαπραγματεύτηκε έργα και χρηματοδοτήσεις που επενδύθηκαν σε δράσεις στρατηγικής σημασίας για την τοπική κοινωνία.
Η πρόοδος στην πόλη του Hammerfest ήταν μία συλλογική προσπάθεια συνεργασίας μεταξύ των εταιρειών, των κατοίκων και του Δήμου σε βάθος χρόνου. Η αμφίδρομη επικοινωνία, εμπιστοσύνη και ο αποτελεσματικός τρόπος συνεργασίας οδήγησαν την τοπική κοινωνία να ξεπεράσουν τις προκλήσεις που αντιμετώπιζαν και να βρουν τις βέλτιστες λύσεις για τη δική τους πόλη.
Αναφορές
[1] Hammerfest, Norway, https://en.wikipedia.org/wiki/Hammerfest
[2] C. Sinclair, First female mayor strikes largest oil deal for dying Hammerfest. J.-O. Sørnes, L.D. Browning, J.T. Henriksen (Eds.), Culture, Development and Petroleum: An Ethnography of the High North, Routlegde, Abingdon (2015), pp. 208-217
[3] Arctic petroleum’s community impacts: Local perceptions from Hammerfest, Norway, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214629616300366
[4] A survey of employees in Norwegian Petroleum-related business with a particular focus on the supplier’s employees related to exports http://www.iris.no/publications/414551636/2015-031