O Πρόεδρος του ΙΤΕ κος Ν. Ταβερναράκης γράφει ενόψει του 4ου Παγκρήτιου Ενεργειακού Συνεδρίου
Το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), υποδέχθηκε φέτος το 8οΙνστιτούτο του,το Ινστιτούτο Πετρελαϊκής Έρευνας (ΙΠΕ) στα Χανιά, το οποίο ιδρύθηκεσε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης. Η δημιουργία του Ινστιτούτου Πετρελαϊκής Έρευνας αποτελεί πρωτοβουλία στρατηγικής σημασίας με ιδιαίτερο οικονομικό και γεωπολιτικό ενδιαφέρον για την Κρήτη και ολόκληρη τη Χώρα. Θα δώσει σημαντική δυναμική στην έρευνα που αφορά τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, και την αξιοποίηση ήδη υπάρχουσας τεχνογνωσίας και ερευνητικών αποτελεσμάτων στο ΙΤΕ και το Πολυτεχνείο Κρήτης.
Οι βασικοί τομείς δραστηριότητας του ΙΠΕ είναι η ανίχνευση, ο εντοπισμός και η εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, η ανάπτυξη συστημάτων παρακολούθησης και εποπτείας της εξόρυξης, της αποθήκευσης, της επεξεργασίας και της διάθεσης των υδρογονανθράκων, καθώς και η μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις παραπάνω δραστηριότητες και η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, δραστηριότητες σημαντικές για τη χώρα τις επόμενες δεκαετίες, με ιδιαίτερο τόσο οικονομικό όσο και γεωπολιτικό αποτύπωμα.Συγκεκριμένα, το Ινστιτούτο θα δραστηριοποιείται σε 3 κύριες ερευνητικές κατευθύνσεις:Η πρώτη αφορά την έρευνα για την ανεύρεση πετρελαίου και κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, στηριζόμενη στις επιστήμες της Γεωλογίας, της Βιοχημείας και της Γεωφυσικής.Η δεύτερη αφορά έρευνα σχετικά με την εξόρυξη και παραγωγή πετρελαίου/ υδρογονανθράκων, η οποία θα βασίζεται στις επιστήμες της Μηχανικής Γεωτρήσεων και της Μηχανικής Ταμιευτήρων.Η τρίτη, πολύ σημαντική ερευνητική κατεύθυνση, αφορά την έρευνα σχετικά με την ασφάλεια των δραστηριοτήτων αξιοποίησης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εξόρυξης και χρήσης υδρογονανθράκων. Συγκεκριμένα, το νέο Ινστιτούτο θα διεξάγει βασική και εφαρμοσμένη έρευνα σχετικά με την ασφαλή και περιβαλλοντικά φιλική εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών απορρύπανσης και παρακολούθησης διαρροών πετρελαιοειδών. Στον τομέα αυτό, θα υπάρξει στενή συνεργασία του νέου Ινστιτούτου με το Ινστιτούτο Επιστημών Χημικής Μηχανικής του ΙΤΕ στην Πάτρα, όπου υπάρχει ήδη σχετική τεχνογνωσία και έχουν εκπονηθεί ή είναι υπό εκπόνηση αρκετά ερευνητικά έργα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, στον τομέα της απορρύπανσης εδαφών, επιφανειακών/υπογείων υδάτων από οργανικούς ρύπους αλλά και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.Επίσης, θα υπάρξει στενή συνεργασία με το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, η οποία θα αφορά έρευνα στους τομείς της διατήρησης των οικοσυστημάτων και των συνεπειών που μπορεί να έχει στο περιβάλλον η αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Θα αναλυθούν επίσης οι βιολογικές διεργασίες και παράμετροι που αφορούν τη δημιουργία υδρογονανθράκων από βιομάζα, καθώς και την ταυτοποίηση και χρήση συστατικών του πετρελαίου, ως βιοδεικτών. Θα μελετηθούν τέλος, οι βιολογικές διεργασίες που σχετίζονται με την αποδόμηση του πετρελαίου και υδρογονανθράκων, με στόχο την ανάπτυξη τεχνολογιών απορρύπανσης.Η ανάπτυξη της βιομηχανίας αξιοποίησης πετρελαίου και υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, που αποτελεί εξαιρετικά δημοφιλή τουριστικό προορισμό, πρέπει να γίνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με γνώμονα πάντα την προστασία του περιβάλλοντος. Η πρόβλεψη και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της βιομηχανικής δραστηριότητας που αφορά την αξιοποίηση του πετρελαίου και των υδρογονανθράκων είναι αντικείμενο της σύγχρονης περιβαλλοντικής έρευνας. Η ανάπτυξη καλών πρακτικών, προσαρμοσμένων στις τοπικές συνθήκες, ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας τους και η πρόβλεψη ενδεχομένων κινδύνων αποτελούν τομείς επιστημονικής έρευνας υψηλών απαιτήσεων. Η αντιμετώπιση πιθανών ατυχημάτων που οδηγούν σε διαρροές υδρογονανθράκων σε μεγάλα βάθη είναι η πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει η Ελλάδα και ιδιαίτερα η Κρήτη. Επιμέρους τομείς της έρευνας αυτής καλύπτονται από πανεπιστημιακά και ερευνητικά εργαστήρια της Χώρας, αλλά απουσιάζει μία ολοκληρωμένη δομή, ικανή να καλύψει συνολικά το επιστημονικό αυτό πεδίο.
Κύριο σκοπό της δημιουργίας του ΙΠΕ του ΙΤΕ αποτελεί η ενσωμάτωση στο Ίδρυμα μίας νέας περιοχής ερευνητικού ενδιαφέροντος, ζωτικής σημασίας για τα Ελληνικά και Ευρωπαϊκά δεδομένα.Η δημιουργία του Ινστιτούτου Πετρελαϊκής Έρευνας θα επιτρέψει στο ΙΤΕ να προχωρήσει στο μέλλον με μια διαφορετική δυναμική η οποία, μέσω της στελέχωσής του με νέους ερευνητές, θα επιτρέψει την προσέλκυση νέων επιστημών που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό.
Νεκτάριος Ταβερναράκης
Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου, Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ)
Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας, ΙΤΕ
Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου, European Research Council (ERC)