Author: admin

του Δρ Κωνσταντίνου Α. Νικολάου, Γεωλόγος Πετρελαίων- Ενεργειακός Οικονομολόγος

Τα μέχρι σήμερα βεβαιωμένα κοιτάσματα ΦΑ στην Ανατολική Μεσόγειο δεν ξεπερνούν το 2,5-3% των παγκόσμιων αποθεμάτων (193,5 TCM- ΒΡ Energy Statistics 2018). Άρα ενώ είναι υπολογίσιμη δύναμη, η Ανατολική Μεσόγειος δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ‘’ομφαλός της γης’’, που θα μπορούσε να καθορίζει τις εξελίξεις σε αυτό τον τομέα. Έχοντας υπόψη τις σημερινές υφιστάμενες υποδομές,(κέντρα υγροποίησης της Αιγύπτου), οι εξαγωγικές δυνατότητες της περιοχής είναι περίπου 15-16 BCM/έτος, πλην όμως χρειάζονται πρόσθετες ανακαλύψεις σημαντικών κοιτασμάτων. Εκτός των άλλων η Αίγυπτος παραμένει ακόμα ελλειμματική, λειτουργώντας αποτρεπτικά, προς το παρόν, για εξαγωγές.  Στους επόμενους χάρτες παρουσιάζονται  τα κοιτάσματα ΦΑ, οι υφιστάμενες υποδομές και οι εξαγωγικές διαδρομές από την Ανατολική Μεσόγειο.

Κοιτάσματα Φυσικού Αερίου, Υποδομές  και Εξαγωγικές Δυνατότητες στην Ανατολική Μεσόγειο

Από τους χάρτες βλέπουμε αμέσως το συγκριτικό πλεονέκτημα της Αιγύπτου με τις υποδομές υγροποίησης στο Idku και την Damietta, (ελέγχονται, από τις μεγάλες εταιρίες Shell και ENI  αντίστοιχα, οι οποίες δραστηριοποιούνται έντονα στην περιοχή και διαχειρίζονται μεγάλες ανακαλύψεις). Είναι εύλογο λοιπόν οι εταιρίες αυτές να μην θέλουν να προχωρήσουν σε πρόσθετες επενδύσεις για κατασκευή νέων υποδομών, εφόσον διαθέτουν δικές τους στην περιοχή και οι οποίες σήμερα υπολειτουργούν. Βέβαιο είναι επίσης ότι δεν θα ήθελαν να επενδύσουν σε αγωγούς μεταφοράς ΦΑ, σε υποδομές τρίτων ή να προχωρήσουν σε νέες επενδύσεις, αχρείαστες  για αυτές και χρήσιμες στους ανταγωνιστές τους. Όταν δε μιλούμε για επενδύσεις σε αυτούς τους τομείς αναφερόμαστε σε πολλά δις. δολάρια. Είναι φυσικό λοιπόν μεταξύ των αναδόχων εταιριών οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Κυπριακή ΑΟΖ και την ευρύτερη περιοχή να υπάρχουν αντιτιθέμενα συμφέροντα τα οποία επηρεάζουν αρνητικά την συνένωση δυνάμεων και την κοινή προσπάθεια δημιουργίας υποδομών για εξαγωγικές δυνατότητες.

Έτσι ένα νέο κέντρο υγροποίησης ΦΑ στο Βασιλικό της Κύπρου από την Exxon- Mobil θα λειτουργούσε ανταγωνιστικά προς τα κέντρα υγροποίησης της Αιγύπτου και τις εταιρίες που το λειτουργούν. Είναι επίσης βέβαιο ότι το γεγονός αυτό δεν θα άρεσε στην κυβέρνηση της Αιγύπτου.

Εναλλακτικός τρόπος μεταφοράς του ΦΑ των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου είναι μέσω αγωγών προς την Ευρώπη ή την Τουρκία. Για μεν την Ευρώπη έχει ήδη προταθεί ο αγωγός East Med , μήκους 1900-2000 χλμ, ο οποίος βρίσκεται υπό μελέτη. Κατά την άποψη μου το σχέδιο αυτό δεν μπορεί να ανταγωνισθεί τα υφιστάμενα κέντρα υγροποίησης της Αιγύπτου,  αλλά ούτε και το εν δυνάμει σχέδιο του κέντρου υγροποίησης στο Βασιλικό της Κύπρου, εκτός και αν υπάρξουν νέες ανακαλύψεις στην περιοχή και ιδίως δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Πιστεύω ότι το σχέδιο East Med συντηρείται ‘’πολιτικά’’ για να θέτει σε αμφισβήτηση τον άλλο εναλλακτικό δρόμο προς την Τουρκία, η οποία θα μπορούσε να είναι  ελκυστική και καλή αγορά στην Ανατολική Μεσόγειο.

Όμως οι διαρκείς γεωπολιτικές προκλήσεις και εντάσεις εξ αιτίας της απρόβλεπτης, αναθεωρητικής πολιτικής της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια, αναγκάζει τους γείτονες της και νόμιμους κατόχους των κοιτασμάτων, να διαγράψουν κάθε πιθανότητα σύνδεσης και τροφοδοσίας της Τουρκικής αγοράς με το φυσικό τους Αέριο. Η Τουρκία για να ικανοποιήσει τις τεράστιες ανάγκες της σε ΦΑ προσπαθεί να απομονώσει και να υφαρπάσει τα κοιτάσματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία είναι ο πιο αδύναμος κρίκος της περιοχής και της οποίας κατέχει στρατιωτικά το βόρειο μέρος.

Σαν αντίμετρο στην επεκτατική πολιτική της Τουρκίας, τελευταία  αναπτύχθηκαν τριμερείς συνεργασίες Ισραήλ –Κύπρου – Ελλάδας και Αιγύπτου – Κύπρου – Ελλάδας, κάτω από ιδιότυπο πλέγμα συμφερόντων και με την υποστήριξη των ΗΠΑ , στήνοντας αμυντικό τείχος στις επεκτατικές βλέψεις της Άγκυρας.

Στον επόμενο χάρτη φαίνεται εξόφθαλμα ο τρόπος με το οποίο η Τουρκία επιβουλεύεται τα κοιτάσματα ΦΑ της Κυπριακής ΑΟΖ  χρησιμοποιώντας την στρατιωτική της ισχύ και επικαλούμενη το ‘’διεθνές δίκαιο της Θάλασσας’’, το οποίο όχι μόνο δεν υπέγραψε αλλά ερμηνεύει σύμφωνα με τα εκάστοτε συμφέροντα και επιδιώξεις της.

Η Τουρκία προβλέπεται να μετέλθει πολλών ακόμα εκβιαστικών χειρισμών για να πετύχει τους σκοπούς της. Εκτός από τις συνεχείς διελεύσεις του σεισμογραφικού Barbaros, ήδη ξεκίνησε την μετακίνηση γεωτρητικών σκαφών μέσα στην εν δυνάμει Κυπριακή ΑΟΖ, πάντοτε  με συνοδεία πλήθους πολεμικών σκαφών (λες και φοβάται μήπως παρέμβουν οι ψαρόβαρκες της Λεμεσού και της Πάφου). Στόχος της είναι πάντα ο εκφοβισμός, ο εκβιασμός και η υφαρπαγή των ενεργειακών πόρων της Κύπρου, μέσω σχεδίου …. ‘’συνεκμετάλλευσης’’.

Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει άλλη διέξοδο εκτός από την συνέχιση του ενεργειακού της προγράμματος, βασισμένη στο διεθνές δίκαιο και αρνούμενη να παραδώσει την κρατική της υπόσταση.

Η στρατηγική της Κυπριακής Δημοκρατίας να προσελκύσει μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες, (κολοσσοί !) με ‘’γεωπολιτικό εκτόπισμα και ισχύ’’, να δραστηριοποιηθούν στην ΑΟΖ της έχει πολλαπλά πλεονεκτήματα σε θέματα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας. Έχει όμως ένα σημαντικό μειονέκτημα: Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικές πιέσεις σε θέματα διαχείρισης και έγκαιρης υλοποίησης των συμβάσεων. Πριν οι εταιρίες προχωρήσουν σε επενδύσεις εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων που ανακάλυψαν (είναι της τάξης δισεκατομμυρίων ευρώ και διαρκούν τουλάχιστο 25-30 χρόνια), θα ήθελαν  πολιτική σταθερότητα για να είναι δυνατή η χρηματοδότηση των επενδύσεων. Οι εταιρίες  ενδιαφέρονται πρώτιστα για την απόσβεση των επενδύσεων και τα κέρδη τους και λιγότερο σε ποιόν θα αποδώσουν το μερίδιο της κρατικής συμμετοχής. Αυτό προφανώς το γνωρίζει η Τουρκία και επισπεύδει, είτε με εκβιασμούς και δημιουργία έντασης (κλίμα αποτροπής επενδύσεων), είτε με προτάσεις κοινών επιτροπών συνεργασίας και… συνεκμετάλλευσης (κλίμα επενδύσεων).

του Ν. Λυγερού

Μετά από 4 χρόνια το Παγκρήτιο Ενεργειακό Συνέδριο έχει ωριμάσει και αυτό που αποτελούσε μία καινοτομία στην αρχή που ήταν δύσκολα κατανοητή από το ευρύτερο κοινό λόγω έλλειψης ενημέρωσης, έγινε πια ένα σημείο αναφοράς στον τομέα διότι κατάφερε να μεταφέρει στον κόσμο και μάλιστα με απλά λόγια ποιο είναι το μέλλον της Ελλάδας και ποιος είναι ο ρόλος της Κρήτης σε αυτή τη νέα ενεργειακή σκακιέρα. Με την πάροδο του χρόνου, το Παγκρήτιο Ενεργειακό Συνέδριο απέδειξε ότι οι Κρητικοί είχαν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αυτά τα θέματα και ότι υπήρχαν συνεχόμενες εξελίξεις, οι οποίες έπρεπε να ενσωματωθούν στις στρατηγικές αποφάσεις της Κρήτης για την ενίσχυση και την υποστήριξη των ελληνικών θέσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ανατολική Μεσόγειο. Με άλλα λόγια, αυτό το συνέδριο είναι μία συνεχής επικαιροποίηση των δεδομένων της ελληνικής ΑΟΖ και των υδρογονανθράκων. Γι’ αυτό το λόγο ενδιαφέρονται όλο και περισσότεροι φορείς αλλά και θεσμικοί να συμμετέχουν ενεργά με την ίδια τους την παρουσία και όχι μόνο με τις χορηγίες. Ζήσαμε μέσω του Συνεδρίου τις πρώτες επαφές με την Total, με την Exxon Mobil, με την Repsol και τα Ελληνικά Πετρέλαια, τις πρώτες συμβάσεις με το θαλάσσιο οικόπεδο 2 στο Ιόνιο, το 10 κοντά στο Κατάκολο, στη θαλάσσια περιοχή Ιόνιο και στις θαλάσσιες περιοχές Ιόνιο, Δυτικά Κρήτης και ΝοτιοΔυτικά Κρήτης, τις ανακαλύψεις των κοιτασμάτων Καλυψώ και Γλαύκος στην ΑΟΖ της Κύπρου μετά την ανακάλυψη του κοιτάσματος ZOR της Αιγύπτου, το συμβόλαιο για το κοίτασμα Αφροδίτη μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου. Έτσι είδαμε πόσο σημαντική είναι η στρατηγική ενημέρωση για τα εθνικά ενεργειακά θέματα σε υπερκομματικό επίπεδο.

O Πρόεδρος του ΙΤΕ κος Ν. Ταβερναράκης γράφει ενόψει του 4ου Παγκρήτιου Ενεργειακού Συνεδρίου

Το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), υποδέχθηκε φέτος το 8^οΙνστιτούτο του,το Ινστιτούτο Πετρελαϊκής Έρευνας (ΙΠΕ) στα Χανιά, το οποίο ιδρύθηκεσε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης. Η δημιουργία του Ινστιτούτου Πετρελαϊκής Έρευνας αποτελεί πρωτοβουλία στρατηγικής σημασίας με ιδιαίτερο οικονομικό και γεωπολιτικό ενδιαφέρον για την Κρήτη και ολόκληρη τη Χώρα. Θα δώσει σημαντική δυναμική στην έρευνα που αφορά τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, και την αξιοποίηση ήδη υπάρχουσας τεχνογνωσίας και ερευνητικών αποτελεσμάτων στο ΙΤΕ και το Πολυτεχνείο Κρήτης.

Οι βασικοί τομείς δραστηριότητας του ΙΠΕ είναι η ανίχνευση, ο εντοπισμός και η εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, η ανάπτυξη συστημάτων παρακολούθησης και εποπτείας της εξόρυξης, της αποθήκευσης, της επεξεργασίας και της διάθεσης των υδρογονανθράκων, καθώς και η μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις παραπάνω δραστηριότητες και η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, δραστηριότητες σημαντικές για τη χώρα τις επόμενες δεκαετίες, με ιδιαίτερο τόσο οικονομικό όσο και γεωπολιτικό αποτύπωμα.Συγκεκριμένα, το Ινστιτούτο θα δραστηριοποιείται σε 3 κύριες ερευνητικές κατευθύνσεις:Η πρώτη αφορά την έρευνα για την ανεύρεση πετρελαίου και κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, στηριζόμενη στις επιστήμες της Γεωλογίας, της Βιοχημείας και της Γεωφυσικής.Η δεύτερη αφορά έρευνα σχετικά με την εξόρυξη και παραγωγή πετρελαίου/ υδρογονανθράκων, η οποία θα βασίζεται στις επιστήμες της Μηχανικής Γεωτρήσεων και της Μηχανικής Ταμιευτήρων.Η τρίτη, πολύ σημαντική ερευνητική κατεύθυνση, αφορά την έρευνα σχετικά με την ασφάλεια των δραστηριοτήτων αξιοποίησης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εξόρυξης και χρήσης υδρογονανθράκων. Συγκεκριμένα, το νέο Ινστιτούτο θα διεξάγει βασική και εφαρμοσμένη έρευνα σχετικά με την ασφαλή και περιβαλλοντικά φιλική εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών απορρύπανσης και παρακολούθησης διαρροών πετρελαιοειδών. Στον τομέα αυτό, θα υπάρξει στενή συνεργασία του νέου Ινστιτούτου με το Ινστιτούτο Επιστημών Χημικής Μηχανικής του ΙΤΕ στην Πάτρα, όπου υπάρχει ήδη σχετική τεχνογνωσία και έχουν εκπονηθεί ή είναι υπό εκπόνηση αρκετά ερευνητικά έργα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, στον τομέα της απορρύπανσης εδαφών, επιφανειακών/υπογείων υδάτων από οργανικούς ρύπους αλλά και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.Επίσης, θα υπάρξει στενή συνεργασία με το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, η οποία θα αφορά έρευνα στους τομείς της διατήρησης των οικοσυστημάτων και των συνεπειών που μπορεί να έχει στο περιβάλλον η αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Θα αναλυθούν επίσης οι βιολογικές διεργασίες και παράμετροι που αφορούν τη δημιουργία υδρογονανθράκων από βιομάζα, καθώς και την ταυτοποίηση και χρήση συστατικών του πετρελαίου, ως βιοδεικτών. Θα μελετηθούν τέλος, οι βιολογικές διεργασίες που σχετίζονται με την αποδόμηση του πετρελαίου και υδρογονανθράκων, με στόχο την ανάπτυξη τεχνολογιών απορρύπανσης.Η ανάπτυξη της βιομηχανίας αξιοποίησης πετρελαίου και υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, που αποτελεί εξαιρετικά δημοφιλή τουριστικό προορισμό, πρέπει να γίνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με γνώμονα πάντα την προστασία του περιβάλλοντος. Η πρόβλεψη και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της βιομηχανικής δραστηριότητας που αφορά την αξιοποίηση  του πετρελαίου και των υδρογονανθράκων είναι αντικείμενο της σύγχρονης περιβαλλοντικής έρευνας. Η ανάπτυξη καλών πρακτικών, προσαρμοσμένων στις τοπικές συνθήκες, ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας τους και η πρόβλεψη ενδεχομένων κινδύνων αποτελούν τομείς επιστημονικής έρευνας υψηλών απαιτήσεων. Η αντιμετώπιση πιθανών ατυχημάτων που οδηγούν σε διαρροές υδρογονανθράκων σε μεγάλα βάθη είναι η πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει η Ελλάδα και ιδιαίτερα η Κρήτη. Επιμέρους τομείς της έρευνας αυτής καλύπτονται από πανεπιστημιακά και ερευνητικά εργαστήρια της Χώρας, αλλά απουσιάζει μία ολοκληρωμένη δομή, ικανή να καλύψει συνολικά το επιστημονικό αυτό πεδίο.

Κύριο σκοπό της δημιουργίας του ΙΠΕ του ΙΤΕ αποτελεί η ενσωμάτωση στο Ίδρυμα μίας νέας περιοχής ερευνητικού ενδιαφέροντος, ζωτικής σημασίας για τα Ελληνικά και Ευρωπαϊκά δεδομένα.Η δημιουργία του Ινστιτούτου Πετρελαϊκής Έρευνας θα επιτρέψει στο ΙΤΕ να προχωρήσει στο μέλλον με μια διαφορετική δυναμική η οποία, μέσω της στελέχωσής του με νέους ερευνητές, θα επιτρέψει την προσέλκυση νέων επιστημών που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό.

Νεκτάριος Ταβερναράκης

 Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου, Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ)

Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας, ΙΤΕ

Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου, European Research Council (ERC)

Η στρατηγική ανάπτυξης της ΕΛΠΕ στην έρευνα υδρογονανθράκων επικεντρώνεται στην Ελλάδα με την απόκτηση δικαιωμάτων σε 10 περιοχές στη Δ. Ελλάδα με εταίρους τις μεγαλύτερες διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες ExxonMobil, Total, Repsol και Edison. Οι πρόσφατες γεωλογικές μελέτες της ΕΛΠΕ σε συνδυασμό με τις σημαντικές ανακαλύψεις στη ΝΑ Μεσόγειο δημιουργούν ένα ενθαρρυντικό υπόβαθρο και αισιοδοξία για τις έρευνες στην Ελλάδα. Ήδη έχουν αρχίσει οι έρευνες στον Πατραϊκό, όπου σχεδιάζεται η πρώτη γεώτρηση για να ερευνήσει στις αρχές 2020 ένα γεωλογικό στόχο της τάξεως των 140 εκατ. βαρελιών πετρελαίου. Διεξάγονται με επιτυχία περιβαλλοντικές μελέτες και γεωλογικές και γεωφυσικές εργασίες στην Άρτα – Πρέβεζα, ΒΔ Πελοπόννησο και στο block 2 δυτικά της Κέρκυρας. Παράλληλα οι εταιρείες αδημονούν για την κύρωση στη Βουλή των Συμβάσεων Μίσθωσης σε 4 νέες περιοχές στο Ιόνιο πέλαγος και στην Κρήτη για να ξεκινήσουν άμεσα τις ερευνητικές εργασίες

Τα πιθανά επιτυχή αποτελέσματα αυτών των ερευνών, πέραν της ιδιαίτερα σημαντικής συμβολής στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, σε συνδυασμό με τις ανακαλύψεις στην  Κύπρο θα δημιουργήσουν νέα γεωπολιτική δυναμική στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και θα διευκολύνουν σημαντικές αποφάσεις για νέες οδούς μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη με στόχο  την ασφάλεια εφοδιασμού και την ενεργειακή αυτάρκεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι αδιαπραγμάτευτη υποχρέωση προς την κοινωνία αλλά και επιταγή της αυστηρής υπάρχουσας ελληνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας η απόλυτη προστασία του περιβάλλοντος των μοναδικών θαλασσών και βουνών μας. Η ανάπτυξη δραστηριοτήτων έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων, τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια, σε συνύπαρξη την αγροτική οικονομία, την αλιεία, τον τουρισμό έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι είναι εφικτή στη χώρα, ενώ η προσδοκώμενη συνεισφορά του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μίγμα υλοποιεί τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς στόχους της κλιματικής αλλαγής για το 2030 – 2050.

Γιάννης Γρηγορίου
ΕΛΠΕ Upstream,
Διευθύνων Σύμβουλος

Ο κομβικός ρόλος της Κρήτης για την ενεργειακή κάλυψη όχι μόνο της χώρας αλλά και της Ευρώπης, καθώς επίσης και οι μεγάλες προκλήσεις αλλά και τα “αγκάθια” που ορθώνονται τα προσεχή χρόνια για το νησί μας στο ενεργειακό μέτωπο, με σημείο αναφοράς φυσικά τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων, θα βρεθούν στο επίκεντρο του προσεχούς διήμερου Παγκρήτιου Ενεργειακού Συνεδρίου.

Το συνέδριο, που διοργανώνεται από το Cretan Energy Conference υπό την αιγίδα της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων, θα λάβει χώρα στις 6 Σεπτεμβρίου στο Ηράκλειο (στο ξενοδοχείο “Ατλαντίς”) και στις 7 Σεπτεμβρίου στα Χανιά (στα κεντρικά γραφεία των ΑΝΕΚ LINES), με χορηγό την “KΡHTH TV” και με κεντρικό συντονιστή τον διευθυντή ειδήσεών της, Γιώργο Σαχίνη.

Στη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου, εκπρόσωποι εμπλεκόμενων φορέων και διακεκριμένοι επιστήμονες από Ελλάδα και εξωτερικό θα “φωτίσουν” κρίσιμες πτυχές γύρω από τον πρωταγωνιστικό ρόλο που θα διαδραματίσει η Κρήτη στην ενεργειακή, γεωστρατηγική σκακιέρα της ΝΑ Μεσογείου.

Το 4ο κατά σειρά Παγκρήτιο Ενεργειακό Συνέδριο, που θα φιλοξενηθεί σε Ηράκλειο και Χανιά το διήμερο 6 και 7 Σεπτεμβρίου, θα λάβει χώρα εν μέσω γενικής κινητικότητας, εξελίξεων και διεργασιών στην ευρύτερη περιοχή.

Θυμίζουμε ότι πριν από λίγο καιρό είχαμε στην Αθήνα την κοινή υπουργική διάσκεψη με τη συμμετοχή Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ, που έστειλε νέο μήνυμα στήριξης των ελληνικών και κυπριακών θέσεων στο ενεργειακό μέτωπο και επέκτασης της τετραμερούς ενεργειακής συμμαχίας και σε θέματα ασφάλειας.

Ουσιαστικά η τετραμερής διάσκεψη έστειλε ένα μήνυμα σύμπλευσης Αμερικανών και Ισραηλινών με Ελλάδα και Κύπρο, με προφανή βασικό αποδέκτη την Τουρκία, που από την πλευρά της κλιμακώνει αυτόν τον καιρό ακόμα περισσότερο τις προκλητικές, “ακροβατικές” ενέργειές της στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, με σημείο αναφοράς την έναρξη νέων παράνομων γεωτρήσεων ανοιχτά της Καρπασίας.

Το διήμερο συνέδριο έρχεται σε μια χρονική στιγμή που βρισκόμαστε εν αναμονή της κύρωσης των συμβάσεων παραχώρησης για τα κρητικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων.

Όπως έχουμε γράψει, ο υπουργός Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, στο πλαίσιο της πρόσφατης συνάντησής του με τον Αμερικανό υφυπουργό Εξωτερικών και αρμόδιο για θέματα Ενέργειας Φράνσις Φάνον, γνωστοποίησε ότι μέσα στον Σεπτέμβριο θα έρθουν προς κύρωση στη Βουλή οι συμβάσεις παραχώρησης δικαιωμάτων έρευνας και υδρογονανθράκων για τα δύο μεγάλα θαλάσσια οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.

Οι συμβάσεις παραχώρησης μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και της ισχυρής κοινοπραξίας που συνθέτουν ο αμερικανικός κολοσσός ExxonΜobil, η γαλλική Total και τα Ελληνικά Πετρέλαια υπογράφτηκαν στα τέλη Ιουνίου, μέσα σε πανηγυρικό κλίμα. Τις συμβάσεις υπέγραψαν οι εκπρόσωποι των τριών εταιρειών της κοινοπραξίας με την παρουσία των πρέσβεων των δύο χωρών και του Έλληνα υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργου Σταθάκη.

Κανονικά οι συμβάσεις ήταν να κυρωθούν από το Κοινοβούλιο μέσα στο καλοκαίρι. Προφανώς λόγω εθνικών εκλογών υπήρξε μια μικρή καθυστέρηση. Και έτσι, όπως προανήγγειλε ο υπουργός Ενέργειας, οι συμβάσεις παραχώρησης για τα δύο θαλάσσια οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης θα κυρωθούν μέσα στον ερχόμενο μήνα.

«Αισιοδοξία για τις έρευνες στην Ελλάδα»

Το δικό του μήνυμα ενόψει του 4ου Παγκρήτιου Ενεργειακού Συνεδρίου στέλνει ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΛ.ΠΕ. Upstream κ. Ιωάννης Γρηγορίου, ο οποίος αναφέρει: «Η στρατηγική ανάπτυξης της ΕΛ.ΠΕ. στην έρευνα υδρογονανθράκων επικεντρώνεται στην Ελλάδα με την απόκτηση δικαιωμάτων σε 10 περιοχές στη Δ. Ελλάδα, με εταίρους τις μεγαλύτερες διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες ExxonMobil, Total, Repsol και Edison. Οι πρόσφατες γεωλογικές μελέτες της ΕΛ.ΠΕ., σε συνδυασμό με τις σημαντικές ανακαλύψεις στη ΝΑ Μεσόγειο, δημιουργούν ένα ενθαρρυντικό υπόβαθρο και αισιοδοξία για τις έρευνες στην Ελλάδα. Ήδη έχουν αρχίσει οι έρευνες στον Πατραϊκό, όπου σχεδιάζεται η πρώτη γεώτρηση για να ερευνήσει στις αρχές 2020 ένα γεωλογικό στόχο της τάξεως των 140 εκατ. βαρελιών πετρελαίου.

Διεξάγονται με επιτυχία περιβαλλοντικές μελέτες και γεωλογικές και γεωφυσικές εργασίες σε Άρτα-Πρέβεζα, ΒΔ Πελοπόννησο και στο block 2 δυτικά της Κέρκυρας. Παράλληλα, οι εταιρείες αδημονούν για την κύρωση στη Βουλή των Συμβάσεων Μίσθωσης σε 4 νέες περιοχές στο Ιόνιο πέλαγος και στην Κρήτη, για να ξεκινήσουν άμεσα τις ερευνητικές εργασίες.

Τα πιθανά επιτυχή αποτελέσματα αυτών των ερευνών, πέραν της ιδιαίτερα σημαντικής συμβολής στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, σε συνδυασμό με τις ανακαλύψεις στην Κύπρο, θα δημιουργήσουν νέα γεωπολιτική δυναμική στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και θα διευκολύνουν σημαντικές αποφάσεις για νέες οδούς μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη, με στόχο την ασφάλεια εφοδιασμού και την ενεργειακή αυτάρκεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι αδιαπραγμάτευτη υποχρέωση προς την κοινωνία, αλλά και επιταγή της αυστηρής υπάρχουσας ελληνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας η απόλυτη προστασία του περιβάλλοντος των μοναδικών θαλασσών και βουνών μας. Η ανάπτυξη δραστηριοτήτων έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων, τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια, σε συνύπαρξη την αγροτική οικονομία, την αλιεία και τον τουρισμό, έχει αποδειχτεί στην πράξη ότι είναι εφικτή στη χώρα, ενώ η προσδοκώμενη συνεισφορά του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα υλοποιεί τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς στόχους της κλιματικής αλλαγής για το 2030-2050».

Σαββίδης Μπάμπης

Πηγή: https://www.neakriti.gr/article/kriti/1553760/4o-pagritio-energeiako-sunedrio-o-komvikos-rolos-tis-kritis-oi-prokliseis-kai-ta-agathia/

Ενόψη του 4ου Παγκρήτιου Ενεργειακού Συνεδρίου η Έφη Δήμου (ENERGY EXPERT) αρθρογραφεί στο CretanEnergyConferences

Το Hammerfest είναι ένας δήμος 848 τετραγωνικών χιλιομέτρων της Νορβηγίας κοντά στην Αρκτική, με πληθυσμό γύρω στους 10,000 κατοίκους και θερμοκρασίες που κυμαίνονται στους -50C τον χειμώνα και 11 0C to καλοκαίρι (1). Πριν την παραγωγή του φυσικού αερίου, η οικονομία του βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στην αλιεία και σε μικρό βαθμό στον τουρισμό καθώς δεν υπήρχαν άλλες προοπτικές. Η Sinclair (δήμαρχος της πόλης) [2] περιγράφει την πόλη της- πριν από την εύρεση των κοιτασμάτων-ως μία πόλη με σχολικές αίθουσες που κλείνουν, οι άνθρωποι μεταναστεύουν και γενικά μία πόλη με ένα κλίμα απαισιοδοξίας.
Η έναρξη παραγωγής φυσικού αερίου στις εγκαταστάσεις της Statoil- που βρήκε ένα σημαντικά μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου- έγινε το 2007. Η παραγωγή υδρογονανθράκων ενισχύθηκε στη συνέχεια με το κοίτασμα της ΕΝΙ. ‘Όπως είχε προβλεφθεί, τα έσοδα που εισέρχονται στον Δήμο από τις δράσεις παραγωγής φυσικού αερίου, ενίσχυσαν την τοπική κοινότητα και αναζωογόνησαν την πόλη με νέα κτίρια, ανακαινισμένα σπίτια, αναστήλωση πολιτιστικών κτιρίων, θερμά πεζοδρόμια που λιώνουν τους πάγους και άλλα σημαντικά έργα [3].
Περίπου 10 χρόνια μετά την παραγωγή υδρογονανθράκων, ερωτήθηκαν διάφορες κατηγορίες πολιτών της περιοχής για το πώς έγινε η ανάπτυξη στον τόπο τους. Απάντησαν ότι τα έργα παραγωγής φυσικού αερίου ενεργοποίησαν μία αλυσίδα από δράσεις που ωφέλησαν την τοπική κοινωνία. Οι σημαντικότερες δράσεις που αναφέρθηκαν είναι οι εξής:
1) Ενισχύθηκε οικονομικά ο δήμος. Ο δήμος έχει αποκομίσει σημαντικά οικονομικά οφέλη μέσα από το σύστημα φόρου ακίνητης περιουσίας της περιοχής που δόθηκε για τις χερσαίες εγκαταστάσεις φυσικού αερίου. Ο φόρος ακίνητης περιουσίας από τις χερσαίες εγκαταστάσεις (στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι το Milk Island όπου βρίσκεται ο τερματικός σταθμός υγροποίησης φυσικού αερίου) παρέχουν στον δήμο περίπου 15,53 εκατομμύρια ευρώ ετησίως ενώ τα έσοδα της πόλης του Hammerfest το 2013- λόγω της ανάπτυξης θέσεων εργασίας και τοπικών επιχειρήσεων- ανήλθαν σε 101 εκατομμύρια ευρώ [ 3].
2) Αναπτύχθηκαν θέσεις εργασίας: Οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι αναπτύχθηκαν τοπικές θέσεις εργασίας που παρέχουν κίνητρα α) για τους νέους της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να παραμείνουν στην πόλη β) για τους νέους επιστήμονες να επιστρέψουν στον τόπο τους μετά από τις σπουδές. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αναπτύχθηκαν έμμεσες θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τον συνολικό κύκλο παραγωγής και μεταφοράς φυσικού αερίου και αφορούν δικηγόρους για συμβόλαια, λογιστές, υποδομές/κατασκευές, ξενοδοχεία, μεταφορές εξοπλισμού, πρώτων υλών και εμπορευμάτων, μεταφορές ανθρώπινου δυναμικού, λειτουργίες πληροφορικής, παροχή μελετών, επιθεωρήσεων, τροφοδοσίας όπως και άμεσες θέσεις εργασίας που σχετίζονται με εξειδικευμένες εργασίες στον τομέα των υδρογονανθράκων (4).
3) Ενισχύθηκαν οι τοπικές επιχειρήσεις: Οι τοπικές επιχειρήσεις ενισχύθηκαν από α) συνεργασίες με τις πετρελαϊκές εταιρείες που παρέχουν υποστήριξη σε υπηρεσίες, προμήθειες και αγαθά β) από τα έργα και τη ροή χρημάτων που πλέον κινούνται στην τοπική κοινωνία [3].
4) Χορηγίες και χρηματοδοτήσεις εταιρειών: Και οι δύο εταιρείες προσφέρουν δράσεις στο πλαίσιο της πολιτικής για κοινωνική μέριμνα και ενισχύουν την τοπική κοινωνία. Η Statoil υποστηρίζει ιδιαίτερα τα παιδιά και τη νεολαία μέσω της εκστρατείας που περιλαμβάνει τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την τεχνολογία και την εκπαίδευση. Η ΕΝΙ αναφέρθηκε συχνά ως χορηγός της τέχνης. Οι ερωτηθέντες επισήμαναν τη σημασία της τοπικής παρουσίας των εταιρειών. Υπάρχουν τοπικά γραφεία διασύνδεσης της Statoil και ENI για επικοινωνία με την κοινότητα, όπου οι πολίτες μπορούν να απευθυνθούν για χρηματοδοτήσεις σε έργα και ιδέες ανάπτυξης [3].
5) Οργανώνονται εκδηλώσεις που προσελκύουν τουρίστες: Οι εταιρείες διοργανώνουν συναυλίες, φεστιβάλ κινηματογράφου και άλλα πολιτιστικά δρώμενα που έχουν ως αποτέλεσμα την προσέλκυση επισκεπτών από όλη τη χώρα και το εξωτερικό. Η αύξηση των επισκεπτών/ τουριστών ενισχύει την τοπική οικονομία, γνωρίζουν την πόλη, τους ανθρώπους και τον τρόπο ζωής τους. Αναφέρθηκε ότι αρκετοί από αυτούς αποφασίζουν να μείνουν μόνιμα στην πόλη για να ενισχύσουν με έργα, ιδέες και προτάσεις τις πολιτιστικές εκδηλώσεις [3].
Μία σημαντική δήλωση των ερωτηθέντων πολιτών είναι ότι η επιτυχία στην ανάπτυξη της πόλης τους οφείλεται στην ικανότητα διαπραγμάτευσης του δήμου με τις εταιρείες. Ο δήμος – γνωρίζοντας τα έργα που θα δώσουν προστιθέμενη αξία σε όλους τους πολίτες του- διεκδίκησε και διαπραγματεύτηκε έργα και χρηματοδοτήσεις που επενδύθηκαν σε δράσεις στρατηγικής σημασίας για την τοπική κοινωνία.
Η πρόοδος στην πόλη του Hammerfest ήταν μία συλλογική προσπάθεια συνεργασίας μεταξύ των εταιρειών, των κατοίκων και του Δήμου σε βάθος χρόνου. Η αμφίδρομη επικοινωνία, εμπιστοσύνη και ο αποτελεσματικός τρόπος συνεργασίας οδήγησαν την τοπική κοινωνία να ξεπεράσουν τις προκλήσεις που αντιμετώπιζαν και να βρουν τις βέλτιστες λύσεις για τη δική τους πόλη.

Αναφορές
[1] Hammerfest, Norway, https://en.wikipedia.org/wiki/Hammerfest
[2] C. Sinclair, First female mayor strikes largest oil deal for dying Hammerfest. J.-O. Sørnes, L.D. Browning, J.T. Henriksen (Eds.), Culture, Development and Petroleum: An Ethnography of the High North, Routlegde, Abingdon (2015), pp. 208-217
[3] Arctic petroleum’s community impacts: Local perceptions from Hammerfest, Norway, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214629616300366
[4] A survey of employees in Norwegian Petroleum-related business with a particular focus on the supplier’s employees related to exports http://www.iris.no/publications/414551636/2015-031